Stop de uitsluiting van kinderen via schooluitjes en het onderwijs!

Een dagje naar Blijdorp, een kerstdiner of kamperen in Schiedam: het zijn allemaal activiteiten die meestal betaald worden door de vrijwillige ouderbijdrage. Kan je als ouder de bijdrage niet betalen omdat je in armoede leeft, dan wordt je kind steeds vaker uitgesloten van deze activiteiten.

Signalen gecheckt
In het najaar kreeg de PvdA signalen dat de ouderbijdrage op sommige scholen onredelijk hoog is en gebruikt wordt om arme gezinnen buiten de deur te houden. De PvdA stelde destijds schriftelijke vragen aan de wethouder om achter de Rotterdamse cijfers en feiten te komen over hoogte van ouderbijdrage en de centrale regelingen voor steun aan minder vermogende gezinnen. Helaas was de wethouder niet proactief en verwees in zijn antwoorden naar een landelijk steekproefrapport van de Onderwijsinspectie, die niets te maken had met de Rotterdamse situatie. We hebben daarom zelf een steekproefonderzoek uitgevoerd waarin we rond 20% van de reguliere PO scholen in Rotterdam controleerde met behulp van een belronde en schoolgidsen. We vroegen onder andere naar de hoogte van de bijdrages en of er regelingen zijn voor kwijtschelding. Maar ook hoe het gesteld is met het gebruik van laptops en tablets en wat er gebeurd als de ouders dit niet kunnen betalen.

Bizarre eigen bijdragen
Hoewel een meerderheid van de scholen een bijdrage tussen de € 35 en € 55 vraagt, zijn er veel scholen die bedragen rond € 80 vragen. Er zijn zelfs uitschieters van € 400 of € 700! In sommige wijken in Rotterdam vragen scholen soms een bedrag dat twee keer hoger is dan een school die twee straten verder ligt. Dit alles voor dezelfde activiteiten. Ouders moeten soms bij die uitschietende scholen eerst op gesprek. Raadslid Co Engberts:

“Het kan niet anders dan dat ouders die dat niet kunnen betalen, hier niet aan mee gaan doen. Zo ontstaat er een uitsluitingsmechanisme.”

Indien je als ouder de bedragen niet kan betalen, willen de meeste scholen graag naar een oplossing zoeken. Opvallend is dat dan vaak verwezen wordt naar regelingen die zijn afgeschaft. Kennelijk zijn de hulplijnen voor minderbedeelde ouders niet goed bekend bij scholen en zelfs niet bij de gemeente.

“Zelfs bij 14010 werden we gewezen op regelingen die bij de gebiedscommissies zouden bestaan, maar allang afgeschaft zijn. Kortom, behalve dat de ouderbijdrages tussen scholen veel uiteenlopen, is de informatievoorziening ook niet op orde waardoor ouders van het kastje naar de muur getuurd worden.” Zegt Engberts.

Maatregelen zijn noodzakelijk

Er is ook gekeken naar de regelingen vanuit de gemeente: veel armoedemiddelen zijn afgeschaft en er is niets vanuit de gemeente om ouders bij te staan. Zelfs stichting leergeld (nu Meedoen Rotterdam) is gegijzeld. Zij mogen geen vrijwillige ouderbijdrages overnemen, terwijl in alle andere steden waar zij actief zijn, dit wel mag. Dit moet meteen veranderen.

De PvdA vraagt aan scholen om met een Rotterdamse “richtlijn” voor ouderbijdrage te komen, zodat alle scholen hier een convenant over tekenen waarin ze kaders opstellen over hoogte van de bijdrage, niet meer dan € 50 , en ook afspraken maken over oplossingen indien ouders de bijdrages niet kunnen ophoesten. Naast het convenant Rotterdamse norm, pleit de PvdA er ook  voor dat het vangnet terug komt voor de mensen aan de onderkant. Het gemeentebestuur moet eindelijk de armoedeproblematiek in Rotterdam erkennen en de armoedebestrijdingsgelden, die staatssecretaris Klijnsma (PvdA) vrijgemaakt heeft, besteden aan armoedebestrijding in plaats van lantarenpalen en straattegels. Engberts:

“De maatregel bij niet-betalen van de vrijwillige ouderbijdrage is vaak dat kinderen uitgesloten worden van activiteiten. En juist deze kinderen hebben al weinig tot niets van dit soort uitjes! Ook docenten vinden het vreselijk om de kinderen thuis te moeten laten of in de klas te laten zitten met een boek. Met het vangnet maak je ook voor leerkrachten en scholen makkelijker om activiteiten te organiseren.”

Bijkomende kosten

Tijdens ons onderzoek naar de vrijwillige ouderbijdrage stuitte de PvdA ook op het fenomeen ‘bijkomende kosten’. Vaak gaat het om een laptop of een Ipad. Het komt nog beperkt voor, maar juist daarom moeten we hiervoor op de barricaden. Raadslid Co Engberts:

“Je kunt niet eisen dat wat noodzakelijk is voor het onderwijs, door de ouders als extra wordt betaald. Schoolboeken zijn gratis, maak je het digitaal, dan moet je dat als school uit je budget betalen. Er zijn scholen die dat keurig doen, maar er zijn ook scholen die lui zijn en het afwentelen op de ouders. We merken dat sommige ouders hier aan gewend raken en dan hebben we de uitsluiting straks versterkt: Kun je geen tablet betalen, sorry, dan kan je kind hier niet op school. We willen dit onderdeel maken van het convenant tussen scholen en dat scholen hierin ook onderling goede afspraken over maken.”

Ook het NRC schreef mede naar aanleiding van ons onderzoek een artikel. Dat is hieronder te vinden.