Wij moeten bijna 100 jaar terug in de tijd om een situatie te vinden wanneer de wijze waarop wij met elkaar samenleven net zo onder druk heeft gestaan als nu. Het is mijn stellige overtuiging dat we als gevolg van deze crisis niet ontkomen aan anders met elkaar samenleven.
Wij ontkomen er niet aan om andere antwoorden te vinden voor ons herstel dan de gereedschapskist waaruit wij afgelopen decennia hebben geput. De grote schok die onze samenleving als gevolg van Corona nu in een soort slow-motion (althans zo voelt het voor mij) doormaakt zal onherroepelijk leiden tot de uitval van private investeringen en resulteren in structureel lager aantal banen, met grote werkloosheid als gevolg.
De enige actor die op zo’n moment de klap enigszins kan opvangen is de overheid, zij heeft de unieke capaciteit om in tijden van nood het gat dat de markt laat vallen op te vangen.
Wij bevinden ons in een tijd waar markten niet langer naar behoren functioneren. Voor sommige van jullie is het misschien een vies woord geworden, een grote overheid. Mensen denken terug aan hoge belastingen en veel bureaucratie. Daar wil ik ook niet naar terug. Maar wel naar een overheid die het heft weer in eigen handen neemt en de weg uit deze crisis laat zien.
Stel jezelf de vraag wat heeft het kapitalisme ons nog meer te bieden?
Afgelopen jaren hebben wij eigenlijk alle instrumenten die zij ons te bieden had al tot het uiterste benut. Het meest sprekende vind ik in het feit dat grote bedrijven hun heil zochten in het terug kopen van aandelen en uitkeren van dividend om de beurskoers omhoog te jagen. Geen nieuwe fabrieken, geen duizenden extra banen, maar wel een bonus voor beleggers.
Ik wil niet zeggen dat dit perse verkeerd is. Ik wil vooral benadrukken dat het wat mij betreft symbool staat voor ideeënarmoede. Armoede omdat ondanks dat het lenen van geld nog nooit zo goedkoop was, het ons niet lukt om investeringen in de echte economie aan te jagen. Wij hebben letterlijk het kapitalisme uitgespeeld.
Vandaag wil ik het daarom met jullie hebben over mijn alternatief. Een alternatief waar iedereen van kan profiteren. Een alternatief dat de duizenden mensen die straks op straat staan weer een perspectief biedt.
De samenleving stond voor Corona al voor een historisch grote opgave. De transitie naar een volledig duurzame economie om zo ons land ook voor toekomstige generaties bewoonbaar te houden. Doordat grote delen van de economie abrupt tot stilstand zijn gekomen geeft de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog ons ironisch genoeg een unieke kans om het vrijgekomen arbeidspotentieel te mobiliseren voor de meest ingrijpende verbouwing van ons land ooit.
Laten wij de duizenden werklozen door Corona omscholen zodat zij klaar gestoomd worden voor de Groene Oorlogseconomie. Laat Rotterdam lef tonen door de vergroening van onze stad te versnellen. Wij zijn niet klimaatneutraal in 2050, maar in 2030. Nu grote bedrijven niet investeren moet de overheid het voortouw nemen. Wij nemen het heft in eigen handen.
Ik pleit voor een grotere lokale overheid die de instrumenten in handen krijgt om onze Rotterdamse economie vliegend de Corona-crisis door te jagen.
De afgelopen 100 jaar hebben wij geprofiteerd van de schoonheid en voorspoed die de vrije markt ons heeft gebracht. De komende decennia staan in het teken van een herwaardering van de sterke overheid. Een herwaardering van mensen in publieke sector.
Het staat ook in het teken van een eerlijke verdeling van de taart. Een betere toekomst voor iedereen. Rotterdam en ook Nederland zijn toe aan een omwending. Een omwending die ervoor zorgt dat jij straks in de meest moderne stad van het land leeft. Een omwending die ervoor zorgt dat niet jij, maar winstgevende bedrijven meer belasting betalen. Een omwending die ervoor zorgt dat Rotterdam als eerste deze crisis uit gaat komen. Een omwending waarvoor wij samen de schouders eronder zetten.
Wij kunnen dat.
