Iedereen in het licht: samen voor een rechtvaardig Rotterdam

Afgelopen zaterdag hadden we onze nieuwjaarsborrel voor 2025. Het was een mooie gelegenheid om samen met onze politieke vrienden en geïnteresseerden uit de stad in gesprek te gaan over de toekomst van Rotterdam. Een mooi moment om te proosten op het feit dat Sarah Reitema Richard Moti heeft mogen opvolgen als beste raadslid van Rotterdam. Ook hebben we mooie speeches gehoord van tweede kamerlid Barbara Kathmann en onze voorzitter van het bestuur Marco Heijman. Als fractievoorzitter had ik de eer om dit jaar de nieuwjaarsspeech te geven. Mijn kritiek op hoe we omgaan met de armste inwoners van onze stad is echter niet nieuw; het is een kwestie van alle tijden. Hieronder de tekst van mijn speech.

Een kleine 100 jaar geleden, in 1928, schrijft de Duitse auteur Bertolt Brecht zijn beroemde Dreigroschenoper. Het stuk staat bol van sociale kritiek en speelt in Londen waar de onderwereld model staat voor het kapitalisme 

Daarin schrijft hij: 

“Denn die einen sind im Dunkeln 

Und die anderen sind im Licht 

Und man siehet die im Lichte 

Die im Dunkeln sieht man nicht” 

U kent het vast en anders kent u het misschien uit een bekend moment in 1986. Een van de laatste debatten die Joop den Uyl voerde als fractievoorzitter. 

Daarin waarschuwt hij de toenmalige premier Ruud Lubbers voor de tweedeling die ontstond in de samenleving. Hij verwijt Lubbers dat hij alleen maar oog had voor wie het voor de wind gaat. En niet keek naar wie in armoede leven. Hij maakt daarbij dankbaar gebruik van een rede van de gouverneur van New York die de toenmalige Amerikaanse president Ronald Reagan verweet dat deze ‘wijzend naar de vele lichtjes in New York – van de wolkenkrabbers, de reclames, de dakrestauranten, niet zag dat daaronder mensen in het donker leven. 

Het is helaas nog steeds superactueel. Het filmpje kwam afgelopen maanden regelmatig op mijn scherm langs. Want zoals u begrijpt zit ik ook online stevig in mijn linkse bubbel. Maar het is helaas nog superactueel, want 

Het Rotterdams college onder aanvoering van Leefbaar Rotterdam heeft pijn in hun nek van het omhoog kijken naar de mooie dure gebouwen en alle lichtjes, door lijstjes in buitenlandse kranten waar de loftrompet over Rotterdam wordt gestoken. Ze lijken verblind door het licht en vergeten ook wel eens naar het donker te kijken.  

Met nauwelijks oog en oor voor de mensen die in diepe armoede leven, in het schuldenmoeras vast zitten, die de touwtjes nog maar net aan elkaar kunnen knopen. Niet bij iedereen is het inkomen lekker meegegroeid met de inflatie of zelfs meer. Veel mensen staat het water aan de lippen, de boodschappen worden alleen maar duurder, de huren gaan maar omhoog en de gasprijs blijft weer stijgen. Asociaal!  

Dit college, verblind door al het moois, gaat met een achteloosheid om met armoede.  Twee wethouders van DENK die verantwoordelijk waren voor het armoededossier, zijn na elk 15 maanden gestopt.  De fractievoorzitter van Denk noemde dat in de raad ‘niet ideaal’. Ik vind het onverantwoord! De derde wethouder begint misschien volgende maand, wat gaat die nog kunnen betekenen in een jaar? Op een onderwerp waar ze achterlopen op alle doelen die waren gesteld. 

Het is onverantwoord hoe achteloos het huidige college met mensen in armoede omgaat. Terwijl we weten dat armoede ook betekent: eenzaamheid, stress, gezondheidsproblemen, isolement. Je kinderen zonder ontbijt naar school moeten sturen, niet hun verjaardagen kunnen vieren, niet een dagje weg. En nee: dat is meestal niet hun eigen schuld.  

En hoort u trouwens nog wel eens iets over het lerarentekort? Hoort u wel eens iets in Rotterdam zoals waarmee onze Marjolein Moorman in Amsterdam aan de slag is? Het lerarentekort is gigantisch en natuurlijk worden de kinderen die al achterstanden hebben, daar het meest door geraakt. 

Intussen kunnen jonge mensen nog steeds geen woning vinden, stapelt het vuil zich op in de wijken waar minder rijke mensen wonen, want schoon maken en nieuwe voorzieningen doen we vooral in het centrum. Intussen blijft de nachtopvang voor mensen die op straat leven dicht, tenzij het vriest dat het kraakt. Lekker in de regen en de wind in een portiek moeten slapen.  

En erger nog: mensen zonder verblijfspapieren gooit dit asociale kille college schaamteloos op straat. We hebben er tegenwoordig een rechter voor nodig om onze medemenselijkheid te garanderen. 

Komend jaar wordt het helaas niet veel beter. Dit college, mogelijk gemaakt door D66 die ook hadden kunnen luisteren naar wat hun kiezer wil, dit kille college gaat gewoon door met hun programma. 

De coalitiepartijen die hier aanwezig zijn vinden mijn verhaal vast veel te deprimerend of negatief. Ik ben eigenlijk altijd optimistisch en vrolijk. Dus als ik naar het huidige college kijk dan denk ik: die kunnen wel een optimistische dosis links gebruiken. Want als je niet alleen kijkt naar de lichtjes van de skyline of de volle terrassen, weet je pas écht wat er speelt in onze stad.  

Het is onze opdracht daarnaar te kijken en te luisteren. Een opdracht die wij het afgelopen jaar samen met GroenLinks al ter harte hebben genomen.  

En samen zoeken we Rotterdammers op en laten weten dat wij hen zien. Vervolgens komen we met steengoede voorstellen in de raad en we doen het door samen met GroenLinks de verkiezingen in te gaan. Waardoor we in maart volgend jaar weer de grootste zullen zijn in Rotterdam.  

Dan vangen we mensen op. 

Dan slapen mensen in een bed en niet op straat. 

Dan investeren we juist in het openbaar vervoer. 

Dan heeft elk kind met achterstanden een goede leraar en krijgt betaalbaar wonen de absolute prioriteit die het verdient. 

Dan zorgen we dat mensen uit de schulden komen en verder kunnen. 

Dan gaan de sterkste schouders weer de zwaarste lasten dragen. 

Weg met het egoïsme, weg met de polarisatie en weg met de rancune. Bij ons, bij Groen Links en de PvdA, komt iedereen in het licht te staan.  

Dat kunnen we. Samen voor Rotterdam. Samen voor de Rotterdammers.

Foto’s gemaakt door: Johan Verbeek en Ton Sonneveldt