Nieuwsbrief oktober 2016

Van de redactie

Deze nieuwsbrief staat geheel in het teken van het project Van Waarde. De PvdA Prins Alexander, organiseert op donderdag 27 oktober een bijeenkomst over het Van Waardeproject. Dit is een initiatief van een studiegroep uit Prins Alexander die contact heeft gezocht met de Wiardi Beckman Stichting. De studiegroep heeft de avond vormgegeven in nauw overleg met Monika Sie Dhian Ho, grondlegger van het Van Waardeproject en tot voor kort directeur van de WBS. Sinds 1 juli is zij directeur van Instituut Clingendael. Wij stellen het heel erg op prijs dat zij bij deze avond betrokken wil blijven. PvdA-leden uit Rotterdam én omstreken worden van harte uitgenodigd om deel te nemen.

Voor deze nieuwsbrief is voornamelijk geput uit de stukken van de studiegroep aangevuld met informatie van de Wiardi Beckman Stichting.

Mary Gerritse en Hans Melief. E-mail: [email protected] 

De aanleiding: de studiegroep

George Waardenburg nam in de zomer van 2014 met een viertal andere leden uit Prins Alexander het initiatief om een studiegroep te starten over het onderwerp “Sociaaldemocratie in deze tijd”. Daarbij werd gedacht aan een periode van één á twee jaar van eigen literatuurstudie en onderlinge bespreking daarvan. Uitdrukkelijk was het niet de bedoeling om met oplossingen of conclusies te komen. Eerder werd gedacht aan het identificeren van punten of problemen, die zich voor verdere studie zouden lenen. Andere toekomstige studiegroepen in de partij met vergelijkbare interesses zouden die desgewenst kunnen oppakken.

Aanvankelijk werd begonnen met het bespreken van artikelen van enkele PvdA-coryfeeën. Maar al gauw ontdekte de studiegroep de relevantie van de methode en publicaties van het Van Waarde project om met het denken over de sociaaldemocratie bij de huidige tijd aan te sluiten en werd besloten zich vooral daarop te richten. Op elke bijeenkomst hield één van de leden een inleiding over één van de Van Waarde thema’s. Over deze inleiding en het thema werd dan in enkele bijeenkomsten verder gepraat.

Intussen is dit najaar het moment aangebroken om het werk van deze studiegroep af te ronden met een “open bijeenkomst” over het project Van Waarde. Het is buitengewoon verheugend dat de Wiardi Beckman Stichting voor de uitvoering van dit idee bereid is tot een samenwerking met de onderafdeling Prins Alexander, waardoor de bijeenkomst midden uit de actualiteit van dit project georganiseerd kan worden.

Thema-avond 27 oktober: “We worden ouder, wie zal het een zorg zijn?”

De inhoud van de avond is vastgesteld in overleg tussen de leden van de studiegroep en Monika Sie Dhian Ho. Naast Monika Sie zullen op deze avond aanwezig zijn Annemarieke Nierop, projectleider van Van Waarde Lokaal en Matthijs van der Meulen, coördinator Van Waarde Lokaal Rotterdam.

Om bij de ontwikkelingen in het project Van Waarde aan te sluiten wordt op de bijeenkomst de aandacht gericht op de thematiek van de tweede fase van het project, de zorg.  Verwacht wordt dat de zorg één van de belangrijkste verkiezingsthema’s zal zijn in 2017. In deze bijeenkomst zal het vooral gaan om de visie die jong en oud heeft op zorg in de latere levensfasen. Een zoektocht naar wat voor ons van waarde is, wat we vooral moeten behouden en wat in de toekomst misschien anders of beter kan?

Naast inleidingen zal er voor de aanwezigen ruim gelegenheid zijn om hierover actief mee te denken in kleine groepen. Op deze manier nemen wij echt deel aan het Van Waarde project. In die groepen komen de volgende onderwerpen aan de orde:

1. Zingeving van de latere levensfasen. De levensverwachting stijgt: een op de drie meisjes die nu geboren worden, zal naar verwachting ouder worden dan 100 jaar. De periode van ‘genieten van je pensioen ’zal steeds langer worden. Maar wat is ‘genieten’, welke ideeën zijn er over een zinvolle invulling van deze tijd.
2. Mantelzorg. Ouders zorgen voor hun kinderen en vangen steeds vaker ook hun kleinkinderen op als de ouders het druk hebben met hun carrière. Ligt er ook voor kinderen een taak om voor hun ouders te zorgen als zij ouder worden of is dit een opdracht voor de samenleving? Waar liggen de grenzen? Wat zijn de consequenties voor bijvoorbeeld de bouw van huizen of wijken?
3. Wie zal het betalen? In België is het gebruikelijk dat mensen sparen voor zorg bij het levenseinde, in Nederland doet men een beroep op de staat. Wat is redelijk? Wat gebeurt er met degenen die niet gespaard hebben?
4. Preventie. Wat kun je doen om te voorkomen dat de kosten van de zorg de pan uit rijzen? Wat kan de overheid daaraan doen en wat is de verantwoordelijkheid van mensen zelf? Welke consequenties zou je daaraan kunnen verbinden?
5. De visie van jongeren. Hoe kijk je als je nog volop in de actieve fase van het leven bent aan tegen het ouder worden? Hoe zie je je eigen toekomst voor je? Wat betekent dit voor zorg in de 21^e eeuw in het kader van de sociaaldemocratie?

Programma

De locatie van de bijeenkomst is het FNV-gebouw, Pegasusweg 200, 3067 KX Rotterdam. Het FNV-gebouw ligt naast het intercity- en metrostation Prins Alexander. Ook met de auto is het goed te bereiken.

Opgeven voor deze avond kan via [email protected] of telefonisch bij de secretaris van de onderafdeling Mary Gerritse-Deijsselberg 010-2201060.

De Wiardi Beckman Stichting

De Wiardi Beckman Stichting (WBS) is het wetenschappelijk bureau voor de sociaaldemocratie. De WBS stelt zich ten doel om maatschappelijke vraagstukken te signaleren, deze wetenschappelijk te analyseren vanuit een langetermijnperspectief en sociaaldemocratisch gezindheid, en er toekomstgericht over te adviseren.

De Wiardi Beckman Stichting is gelieerd aan de PvdA, maar onafhankelijk van bestaand beleid en beleidsmakers. De WBS verricht ondersteunend werk voor de PvdA – zoals het opstellen van discussienota’s, bijdragen aan verkiezingsprogramma’s, en advisering van de Tweede Kamerfractie en het partijbestuur. De WBS ontvangt overheidssubsidie, gekoppeld aan het aantal Kamerzetels van de PvdA, en financiële steun van de PvdA zelf. Een belangrijke bron van inkomsten vormen daarnaast donaties. Als u het werk van de Wiardi Beckman Stichting belangrijk vindt, kunt u hen steunen door een bedrag over te maken op rekeningnummer NL20INGB0000 030603.

Per 1 januari heeft de WBS een nieuwe directeur: prof. dr. Klara Boonstra, thans hoogleraar internationaal sociaal recht aan de VU in Amsterdam en adviseur van het dagelijks bestuur van de FNV. Zij was al nauw bij het Van Waarde project betrokken en zal de voortzetting daarvan zeker bevorderen.

Het Van Waarde-project

Het project Van Waarde is in 2012 gestart door de WBS in een poging bouwstenen voor een nieuwe sociaaldemocratie boven tafel te krijgen. Het zoekt daarbij naar schakels tussen verleden, heden en toekomst in de overtuiging dat Nederland –  dus ook de PvdA –  rond de eenentwintigste -eeuwwisseling door een kritieke overgangstijd gaat.  Wie om zich heen kijkt vandaag de dag en de media volgt zal zich bij deze overtuiging wel iets kunnen voorstellen. Het project probeert waar mogelijk aan het licht te brengen wat er aan het gebeuren is in onze samenleving. Het stelt voortdurend de vraag wat daarbij echt Van Waarde is, voor sociaaldemocraten echt de moeite waard om voor op de bres te staan.

Als methode volgt het project twee verschillende, maar elkaar aanvullende sporen, en wel als volgt:

• Enerzijds zijn schrijvers en onderzoekers uitgenodigd artikelen te schrijven in Socialisme en Democratie, over wat zij van waarde vinden. Deze artikelen hebben vooral betrekking op de vier specifieke thema’s van het Van Waarde project: bestaanszekerheid, arbeid, binding en verheffing.
• Anderzijds – en dat is het tweede spoor van dit project –  zijn er meer dan vijftig diepte-interviews gehouden met zeer verschillende mensen over wat zij van het leven verwachten. Daarbij worden heel open vragen gesteld zoals: Wat ging er goed en wat ging er slecht voor je de laatste weken? Waar was je boos over en waar werd je blij van? Wie hielp je en wie werkte je tegen? Dit is het meest innovatieve deel van het project, dat terug gaat in een sociaaldemocratische traditie van arbeidersenquêtes tot zelfs 1887.

De kracht van het Van Waarde project is dat de resultaten van het eerste spoor, het theoretisch onderzoek, vergeleken worden met de werkelijkheid zoals die door mensen in hun leven wordt ervaren. De beide sporen kunnen elkaar hierbij wederzijds inspireren.

Van Waarde Lokaal

In 2015 heeft de regering een belangrijke stelselwijziging in gang gezet: de decentralisatie naar gemeenten van taken op het gebied van de jeugdzorg, zorg voor zieken en ouderen, de sociale zekerheid en de begeleiding naar werk. Bij veel mensen zorgt dit voor onduidelijkheid, onzekerheid en onrust. Naar aanleiding hiervan is een nieuwe fase in het project Van Waarde in gang gezet: Van Waarde Lokaal. Annemarieke Nierop is de projectleider van Van Waarde Lokaal.

In Van Waarde Lokaal wordt vooral actieonderzoek gedaan naar de gevolgen op lokaal niveau van de decentralisatie van het zorgbeleid van de overheid naar het niveau van de gemeenten.  Hoe krijgen zeggenschap, bestaanszekerheid, goed werk, binding en verheffing concreet vorm in het gedecentraliseerde sociale domein? Wat werkt goed, waar gaat het mis en hoe komt dat? In de jeugdhulpverlening moet er per gezin één hulpverlener komen met meer armslag. Maar waarom krijgen nog zoveel kinderen niet de hulp die ze nodig hebben? Gemeenten kunnen hun eigen criteria bepalen als het gaat om huishoudelijke hulp voor zelfstandig wonende ouderen. Gaat dat overal goed? Waarom geeft dat zoveel onzekerheid bij cliënten?

Op de website van Van Waarde Lokaal vindt men interviews, inspirerende praktijkvoorbeelden, kwesties die om een oplossing vragen en adviezen aan de politiek.

De Wiardi Beckmanstichting heeft de afdeling Rotterdam, gevraagd samen op te trekken in Van Waarde Lokaal. Het doorgaan met het verzamelen van verhalen staat centraal. Door de vele verhalen die verzameld worden kunnen zowel individuele als structurele problemen in Rotterdam worden gesignaleerd en aangekaart op het niveau waar het speelt: van wethouder tot minister. In Rotterdam is Matthijs van der Meulen de coördinator van Van Waarde Lokaal.

 Citaten uit de Van Waarde Lokaal interviews

Om een indruk te krijgen waar het om gaat bij Van Waarde Lokaal zijn hieronder een aantal citaten weergegeven. Deze citaten zijn ontleend aan de website Van Waarde Lokaal. De complete interviews zijn daar terug te lezen.

“Als ze de school verlaten, vallen ze in een gat.”
Anne-Eva Speeks en Matthijs van der Meulen (Rotterdam) spraken met een docent van een praktijkschool. 

Een praktijkschoolleerling heeft een IQ van vaak zo tussen 60-75. Dat wordt vastgesteld in een rapport na onderzoek op de basisschool, voordat de leerling mag starten op een praktijkschool. Ze worden vaak een beetje in het verdomhoekje gezet, krijgen het stempel ‘dom’. Leerlingen zelf zullen niet vaak zeggen dat ze op een praktijkschool zitten. Dat is toch de schaamte. Maar als leerlingen ergens gaan werken en het vertrouwen van de omgeving krijgen, blijken het vaak hele trouwe werknemers.

“Door de decentralisatie van de zorg moest de dagopvang gesloten worden”
Herman Koelmans, locatiemanager van verpleeghuis Sammersbrug in Den Haag (onderdeel van WoonZorgcentra Haaglanden). 

De gemeente werd in 2015 verantwoordelijk voor de bekostiging daarvan, maar stelde te weinig geld beschikbaar om deze voorziening te kunnen financieren. Van de 15 cliënten die hier gebruik van maakten, is er voor 5 een adequate oplossing gevonden; de overige 10 zijn uiteindelijk helaas tussen wal en schip terecht gekomen

“Zorgbutler”
Hans van Putten, ondernemer in de zorg en initiatiefnemer van De Drie Notenboomen in Gouda, de franchiseorganisatie achter de zorgformules Thomashuizen, Herbergier en de Zorgbutler 

We ontwikkelen ook nieuwe initiatieven, zoals de Zorgbutler en Thomas op Kamers. Die concepten zijn bedoeld voor de mensen die nu tussen wal en schip vallen: die eigenlijk niet meer thuis kunnen wonen maar ook niet in aanmerking komen voor een plek in een zorginstelling. De groep die zowel zorg krijgt vanuit de gemeente als vanuit de zorgverzekeraars.
Met de Zorgbutler beginnen we in Rotterdam, in een gebouw met 138 appartementen. Als je het kleinschalig organiseert is het overzichtelijk, is het te managen. We maken drie groepen van ongeveer 40 appartementen voor ouderen met een lichte tot matige zorgvraag, voor mensen die ongeveer anderhalf uur thuiszorg per dag nodig hebben. Per groep is er een zorgbutler. Hij of zij beheert drie verdiepingen en runt daar zijn eigen bedrijfje. Alle drie de zorgbutlers in het gebouw mogen hun eigen invulling, kleur en warmte aan hun bedrijf geven. Maar ze moeten wel volgens onze richtlijnen en onze financieringssystemen werken, want ik wil geen gedoe.
Ouderen willen liever niet op de begane grond wonen, dat vinden ze eng, dus daar gaan licht verstandelijk beperkten wonen. Hier komt een Thomas op kamers, begeleide kamerbewoning. Daar komt dan ook een hospita bij. Het enige wat deze groep namelijk echt nodig heeft is structuur, duidelijkheid, veiligheid en aandacht. We onderhandelen nu met de gemeente Rotterdam en met de zorgverzekeraar over de financiering van de persoonsgebonden budgetten (pgb’s) van deze mensen.

“Er komt waarschijnlijk weer een ontslagronde aan”
Joke Besemer, manager thuiszorg Humanitas regio Rotterdam Noord

Het budget voor huishoudelijke hulp is gehalveerd in Rotterdam. Ook bij psychiatrisch patiënten die alle overige hulp weigeren, moet het huis nu in 1,5 uur schoon opgeleverd worden.

“Eerst kregen we 25 hupvragen op een ochtend, nu nog maar 2.”
Ik geef dit interview anoniem omdat ik er misschien anders last mee kan krijgen met mijn werkgever of bij de gemeente die mij inhuurt. 

Iemand die hulp wilde vragen kon vroeger rechtstreeks binnenlopen bij het inloopspreekuur van het maatschappelijk werk. Nu moet de hulpvrager eerst naar een aanmeldpunt waar hij zijn verhaal moet doen. Daarna moet hij zijn verhaal nog eens doen bij het keukentafelgesprek, en daarna kan hij zijn verhaal weer doen bij de hulpverlener die geïndiceerd is door de gemeente.

Veel mensen haken hierdoor af, zij willen hun verhaal niet over de telefoon doen tegen iemand van de gemeente, of bij een vrijwilliger bij een informatiepunt, of zwart-op-wit via een mailformulier, terwijl ze niet weten waar dat formulier terechtkomt.

Sinds wij zo werken is het aantal aanmeldingen voor het maatschappelijk werk drastisch teruggelopen. Dit is opvallend. Tijdens het inloopspreekuur kwamen reële vragen naar voren, en reële problematiek. Waar zijn die mensen gebleven?

Aanmelden voor de thema-avond via [email protected] of via
010-2201060 (secretaris van de onderafdeling Mary Gerritse-Deijsselberg)