Vernieuw de lokale democratie!

Kernpunt bij de instelling van de gebiedscommissies was het Rotterdammer gericht werken. Rotterdammers maken de stad. Dat betekent dat vooral aan bewoners invloed gegeven moet worden op en zeggenschap over hun eigen leefsituatie, wijken en buurten. Het rapport ‘Een kwestie van kiezen’ (KvK) laat zien dat dat maar beperkt gelukt is. In de praktijk betekent het in vrijwel alle gevallen dat burgers betrokken worden bij wat aan beleid ontwikkeld wordt. Principieel behoort de richting anders te zijn: bewoners gaan voorop en het beleid wordt bepaald door wat de bewoners als hun agenda bepalen. Ook al is de praktijk weerbarstig, dit uitgangspunt moet vastgehouden worden

het evaluatierapport KvK

In het rapport worden ‘concrete aanbevelingen op de korte termijn’ geformuleerd ‘om op korte termijn een aantal gedurfde stappen te creëren’, die gericht zijn ‘op het verbeteren van het huidige bestuurlijke model’. De eerste aanbeveling is om proeftuinen voor vernieuwende vormen van lokale democratie te vormen. Dat wil zeggen plaatsten waar geëxperimenteerd kan worden met nieuwe vormen van gebiedsdemocratie. Om die experimenten mogelijk te maken – en dat is de tweede aanbeveling – moet waar mogelijk al voor de komende verkiezingen ruimte gemaakt worden voor ‘gebiedseigen vormen van decentraal bestuur’. Die experimenten kunnen dan – en dat is de derde aanbeveling – de stadsbrede discussie over de gewenste democratische transitie op gang brengen en stimuleren. De genoemde experimenten moeten gedreven worden door de gedachte en de wens “om ‘het gebied’ dan wel ‘de Rotterdammer’ binnen elk onderdeel van het bestuurlijk model centraal te stellen”.

Het debat gaat op dit moment vooral over de bevoegdheden van de gebiedscommissies. Er is maar weinig aandacht voor vernieuwende vormen van lokale democratie. Toch is dat hard nodig. In IJsselmonde ging in 2014 een schamele 38% van de kiezers naar de stembus. In de gebiedscommissie IJsselmonde zit geen enkele bewoner van Lombardijen. Dat komt omdat de aan de verkiezingen deelnemende partijen in die wijk nauwelijks nog partijleden hebben. Feiten die schreeuwen om gedurfde experimenten, om vernieuwende vormen van gebiedsdemocratie.
experimenteer!

Ik stel voor. In de verschillende gebieden van IJsselmonde (Beverwaard, IJsselmonde en Lombardijen) worden gebiedsafgevaardigden gekozen. Uit de bewoners van de Beverwaard 4, uit Lombardijen 4 en uit Groot IJsselmonde 5. Met elkaar vormen deze gekozen bewoners de gebiedscommissie.
De keuze voor een gekozen vertegenwoordiging per wijk versterkt de binding tussen de bewoners en de vertegenwoordigers. Bewoners in bijv. Lombardijen kiezen bewoners van Lombardijen, die zich voor Lombardijen inzetten. Dit geldt hetzelfde voor de andere wijken. Daarbij is niet de politieke achtergrond van een kandidaat beslissend maar zijn/haar inzet als bewoner van zijn/haar wijk. Ook in dat opzicht staat ‘de Rotterdammer’ centraal. Vanuit dit gezichtspunt kan de verschuiving van lijsten naar personenstelsel positief beoordeeld worden. Lid zijn van een politieke partij is natuurlijk niet verboden. De verkiezing van de leden kan via persoonsgebonden lijsten. Ook is het mogelijk een alfabetische lijst van kandidaat-bewoners op te stellen. Wie de meeste stemmen krijgt is verkozen. Een lokaal districtenstelsel zou mijn voorkeur hebben. Wel is in alle gevallen van belang dat, zoals in het rapport KvK aangegeven wordt, de gekozen bewoners bij hun werk goed ondersteund worden.

De voornaamste taak van de zo gekozen gebiedsvertegenwoordigers is om werk te maken van participatie. Daartoe mobiliseren zij jaarlijks een nog nader vast te stellen aantal bewoners. De middelen zijn daarvoor o.a. wijktafels, wijkdebatten ed.. Ook het middel van loting kan ingezet worden. Voorkomen kan daardoor worden dat niet altijd dezelfde bewoners meepraten, met de kans dat de inspraak niet de volle breedte van de wijk weergeeft. Het accent ligt daarbij dus niet op de vertaling, uitleg of verdediging van het gemeentelijke beleid naar bewoners. Nadrukkelijk dient de andere weg bewandeld te worden. Op deze wijze worden drie wijkagenda’s opgesteld. Deze drie wijkagenda’s vormen dan de basis van het gebiedsplan, waaraan de gemeenteraad zich committeert.

At Polhuis
lid gebiedscommissie IJsselmonde